EcoHuis Antwerpen
Het EcoHuis gaat er van uit dat alle mensen ecologisch willen bouwen, wonen en leven, of hier recht op hebben, maar dat ze dikwijls te weinig kennis en kapitaal hebben om de stap te zetten. De stad en het EcoHuis willen de drempels voor ecologisch bouwen en wonen verlagen via informatie en advies op maat en een aanbod van financiële instrumenten. Ze geven extra aandacht, begeleiding en financiële steun voor zwakkeren en kansengroepen.
Het EcoHuis is het advies- en demonstratiecentrum rond ecologisch bouwen, wonen en leven van de stad. Het vervult als bezoekerscentrum ook een bovenlokale tot interregionale uitstraling en werkt structureel samen met Europese partners via project www.livinggreen.eu. Het is de spil van een natuur- en milieueducatief netwerk van de stad en werkt bij haar acties samen met interne en externe partners.
Geschiedenis
Het EcoHuis Antwerpen werd in 2003 opgezet als een milieueducatief centrum en educatieve attractie in de stad. Het EcoHuis is een duurzaam renovatieproject dat vertrekt van een bestaand gebouw. Een verbouwing in de stad neemt geen open ruimte in beslag, levert minder afval op, kost minder grondstoffen en energie. Het EcoHuis is ook een demonstratieproject mét haalbare oplossingen. In het hoofdgebouw – dat vooral als openbaar (overheids)gebouw een demonstratiefunctie heeft - werden geavanceerde prototypes gebruikt. De materialen en technieken die in de woning toegepast werden, liggen binnen het bereik van particulieren.
In het bestuursakkoord 2007 – 2012 van de stad kreeg het EcoHuis Antwerpen een duidelijke functie als educatief centrum en als centrum voor bewustmaking van de Antwerpenaar.
In 2007 werd het EcoHuis met de steun van de Vlaamse overheid, departement duurzame ontwikkeling, als pilootproject en inspiratiebron voor andere steden en gemeenten uitgebouwd tot centrum duurzaam bouwen. Nieuwe initiatieven zoals de EcoHuisdokter en trefmarkten van bouwers en verbouwer annex opendeurdagen van ecologische woningen werden gelanceerd. Hierbij werden alle andere diensten van de stad rond bouwen en wonen en de Vlaamse ngo’s PassiefHuisplatform, Dialoog, VIBE en Bond Beter Leefmilieu betrokken.
In 2009 werden de doelstellingen van de stad herijkt en keurde de stad het werken aan een ecostad goed als één van de vijf geïntegreerde doelstellingen. De stad wil een voorbeeldige ecostad worden, een stad die energie, water en grondstoffen spaart, een stad die ecologische afwegingen van bij het begin meeneemt in stadsontwikkeling, een (verkeers)leefbare stad, met groen en water dooraderd. Het werken aan een ecostad is één van de vijf ’facilitaire’ doelstellingen van de stad (klantvriendelijke stad, aantrekkelijke stad om te wonen, diverse stad, verkeersveilige stad) De stad wil voorop lopen in Europees en Vlaams beleid in samenwerking met interne en externe partners. Hiervoor zet ze grote projecten op voor iedereen en geeft ze extra incentives aan sociale doelgroepen en pilootprojecten. Daarbij wordt optimaal gebruik maakt van het netwerk van stadskanalen en wordt het EcoHuis ingezet als ecobaken in de stad.
Het EcoHuis Antwerpen is opgetild tot het centrum rond ecologisch bouwen, wonen en leven van en voor de stad binnen een netwerk van andere stedelijke dienstverlening rond bouwen, wonen en leven in de stad, met de provincie, Vlaamse overheid, ngo’s en de bouwsector (koepels van bouwfirma’s, architecten, installateurs…).
Het EcoHuis Antwerpen geeft sinds 2009 ook ruimte aan een ecoprojectbureau dat doelgroepgerichte projecten opzet in de stad, in een netwerk met andere diensten en ngo’s. Het EcoHuis werd in oktober compleet 2010 heringericht tot het advies- en demonstratiecentrum rond ecologisch bouwen, wonen en leven van de stad met een vernieuwde expo waarbij de sterkste onderdelen van de bestaande expo hergebruikt werden.
De voornaamste ingreep was de uitbouw van een ecobouwgroepspraktijk. De EcoHuisdokter (een groepspraktijk van woonkantoren, ngo’s en EcoHuis) adviseert en een energie- en milieuadvieswinkel informeert, adviseert en begeleidt Antwerpenaars bij het bekomen van energie- en milieupremies, leningen, fiscale aftrekmogelijkheden voor energiebesparende maatregelen. Daarnaast kwam een nieuwe basistentoonstelling onder de noemer 'Meer doen met minder', die handelt over ecologisch (ver)bouwen en wonen in de stad. Ecologisch en duurzaam bouwen, wonen en leven is meer doen met minder: met minder ruimte, materialen, energie en water en minder kosten toch een hoger comfort en een beter binnenklimaat realiseren. De verbouwing van drie woningen in de stad loopt als een rode draad door de tentoonstelling. Drie gezinnen getuigen over hun verbouwing en nemen de bezoeker mee in hun zoektocht naar juiste keuzes op het vlak van waterhuishouding, energieverbruik en materiaalgebruik. De ‘trias ecologica’ of de ‘driestappenstrategie’ is cruciaal in het verhaal van duurzame stedenbouw, duurzaam bouwen of een duurzame levenstijl. Het vormt de basis van de tentoonstelling. Het is een beslissingskader dat bruikbaar is bij grote theorieën maar dat ook heel concreet gehanteerd kan worden. Het gaat om drie stappen die in deze volgorde genomen moeten worden om een optimaal duurzaam effect te hebben:
- voorkom de vraag;
- vul de vraag in de eerste plaats in met onuitputtelijke of hernieuwbare bronnen;
- vul de vraag naar niet-hernieuwbare of niet-onuitputtelijke bronnen zo rationeel mogelijk in.
Ook de Ecowoning, de ecologische voorbeeldwoning is vernieuwd. Tante Kaat heeft er voortaan een ‘EcoHuiskamer’, waar ze ingaat op een ecologische woon- en levensstijl, van ecologisch poetsen over ecologisch eten tot ecotuinieren.
