Morfologisch Ontwerpkaart - NL
Een morfologisch schema is een methodische ontwerpmethode. De methode, ontwikkeld door Fritz Zwicky (1966), om een complex ontwerpproces te onder de knie te krijgen. Geïntegreerd ontwerpen met een Morfologisch Ontwerpkaart is de beste manier om woningbouw, renovatie, utiliteitsbouw tot aan een bedrag van 10 miljoen euro (= 90% van de gebouwen, boven dit bedrag worden projecten te complex). De deelnemers die betrokken zijn bij het bouwproces maken een onderverdeling in de ontwerpvragen naar subvragen. Om deze te ontrafelen worden de problemen beheersbaar. Kleine sub-oplossingen kunnen de opmaat zijn voor grote oplossingen. Het doel van een Morfologisch schema is om alle oplossingsrichtingen, die normaal gesproken niet te kwantificeren zijn. Een complex probleem heeft meerdere eigenschappen:
Multidimensioneel: het kan vanuit verschillende standpunten worden benaderd. Bijvoorbeeld, het probleem kan financiële, politieke en sociale aspecten hebben. De verschillende aspecten worden als een geheel behandeld in de oplossing.
Vaag: De verschillende aspecten van een probleem zijn niet kwantificeerbaar. Bovendien zijn ze voortdurend aan verandering onderhevig. De vaagheid van verschillende aspecten maakt het gebrui van de reguliere "oorzaak-gevolg"-methoden onbruikbaar. En ze zijn subjectief: er is niet een enkele goede oplossings voor het probleem. Er zijn alleen betere en slechtere.
Zoals in elk ander proces wordt de kwaliteit van de output bepaald door de kwaliteit van de input. Als de basisinformatie kwalitatief beter is, is de kans groter dat het resultaat (output) van hogere kwaliteit zal zijn. Het is wenselijk om een projectteam samen te stellen met ten minste een persoon die ervaring heeft in het maken van morfologische schema's.
Om een morfologisch schema te maken zijn de volgende stappen nodig:
- Probleembeeschrijving (conceptualisatie): een beschrijven van wat het probleem is, wat het niet is, en wat het zou kunnen zijn.
- Analyse van de oplossingsparameters: het probleem is onderverdeeld in standpunten en/of karakteristieken (dimensies).
- Maak een morfologisch overzicht: het overzicht helpt om gedachten te orderen en te visualiseren in een matrix. Voor iedere deelvraagstuk worden mogelijke voorwaarden opgesomd.
- Evaluatie (opinievorming): evaluateer een mogelijke oplossing door het te beoordelen op consistentie. Als een mogelijke oplossing inconsistent is, dan wordt er een (x) in het betreffende veld gezet. De laatste stap van dit proces is om een lijn te trekken van de gewenste totaaloplossing.
- Implemeneer de oplossing (besluitvorming): implementeer de gewenste oplossing zoals weergegeven in het morfologisch schema.
Een morfologisch schema kan worden gemaakt met n-dimensies, waarbij iedere dimensie zijn eigen uitgangspunten en karakteristieken heeft. Een Zwicky box kan bijvoorbeeld worden gebruikt. Het is makkelijk om de structuur in een matrix weer te geven die ook de volgende onderdelen bevat.
- Situatie,
- Klimaat
- Programma,
- Functialiteit,
- Thermisch comfort,
- Visueel comfort,
- Acoustiek,
- Ventilatie,
- Materiaal,
- Energsystemen,
- Bouw,
- Gebruiksvriendelijkheid en Veiligheid
- De omgeving
Alle deelproblemen die in het project spelen, worden op deze manier in kaart gebracht. Alle partijen helpen om deeloplossingen te bieden. Het resultaat is dat de kaart input vanuit alle disciplines, vanuit de klant, vanuit de architect, en adviseurs bevat, evenals van de aannemes en installateurs. Iedere disciplline levert zijn eigeninput en levert de beste oplossing aan in de kaart (conceptualisatie). Wanneer alle informatie. Er ontstaat uiteindelijk een helder beeld dat hoewel het niet kwantificeerbaar is, voldoende input geeft voor een goede besluitvorming.
In deze ontwerpmethode is de klant betrokken bij een net en helder besluitvormingsproces. In de traditionele benadering, heeft de klant meestal de keuze uit een of twee opties. Deze opties zijn meestal de voorkeuren van de architect, met het risico dat het de optie wordt afgewezen. Dit geeft een onbevredigend gevoel. zie (On)bevredigendebesluitvorming.
Dit proces is diepgaand en kan tijdrovender zijn dan een traditioneel ontwerpproces. Maar de er op volgende projectfasen kunnen sneller worden afgerond omdat alle ontwerpbeslissingen logisch volgen uit het geheel, en zijn al besproken en worden ondersteunt door alle partijen die betrokken waren in het morfologisch ontwerpproces.
Morfologisch ontwerp is succesvol toegepast bij het ontwerp van de Veldhuizer school en het Residential care centre Vroomshoop, beide als Passiefhuis, de meest voor de hand liggende ontwerproute die voorkwam uit het morfologisch schema
Kijk ook naar: Integrated technology en Integrated information sharing Download een voorbeeld ontwerpkaart: Matrix energetically refurbishment
